Muammalar diyarı: Paskalya Adası

Bağlı olduğu Şili'nin Valparaiso iline 3700 km, kendisine en yakın kara parçası olan Pitcairn Adası'na (o da 50 kişinin yaşadığı minicik bir ada) 1900 km uzaklıkta, dünyada olup "dünya"ya en uzak duran yer Paskalya Adası.
Bu adanın ana özelliği, bilindiği üzere, adanın çeşitli yerlerine dağılmış, kafadan ibaret heykeller. Moai denen bu kafasal heykeller "ahu" denen platformların üzerinde duruyor. 1000'e yakın maoi adanın dört bir tarafına dağılmış durumda. Ancak üzücüdür ki çoğu 9.5 (!) richter'lik 1960 Şili Depremi ile oluşan tsunami sonucunda burun üstü çakılmışlar. Ama, ayakta duran heykeller güzellikleriyle insanı hayran bırakmaya yetip de artıyor bile.
Alacakaranlık Kuşağı havası estiren soruları şöyle özetlemek mümkün:
a- Karbon 14 metodu ile MS 1000 yıllarında yapıldığı saptanan ve ortalama 10 ton çeken bu heykeller teknik imkanlar kısıtlıyken, safi beden gücüyle kilometrelerce nasıl taşındı?
b- Şimdi bile gitmesi bir dert olan bu alakasız adaya yüzyıllar öncesi koca bir kavim nasıl geldi?
c- 1722 yılında adayı bir paskalya günü keşfeden (bkz. ada ismi!) Hollandalı kaptan karşılaştığı yerel halkı aşırı derecede ilkel, cahil cühela olarak tanımlamış notlarında. Böylesine ilkel bir halk, bir de bunun 700 sene öncesinde o heykelleri nasıl yonttu da nasıl taşıdı, niye taşıdı, vb...
a'-Taşınma konusuna bir cevap bulmak mümkün. Gemileri bile karadan yürütmüş bir soydan gelen birisi olarak diğer turistlerin şaşkınlığına katılamıyorum maalesef. Nitekim, kafayı bu konuda yormuş Pavel Pavel isimli Çek bir zat benzer düzeneği kurmuş ve o günün şartlarında sözkonusu taşımanın mümkün olduğunu kanıtlamış.
b'-Rapa Nui yerlileri, Maoriler, Tahitililer, Hawaililer'le aynı kökenden geliyor. Polinezyalı olarak tanımlanan ırkın yüzyılar öncesi GD Asya'dan geldiği iddia ediliyor. Ancak, başka bir görüş bu adaların kayıp kıta Mu'nun tepeleri olduğunu savunmakta. Açıkcası, binlerce yıl önce tahtadan gemilerle Tayland civarlarından kalkıp buralara gelinmesi pek de mantıklı gelmiyor bana. Mu tezini de hemen kabul etmek mümkün değil. Ben burada muamma bölgesinde kalmayı tercih ediyorum.
c'-Son soru ise gerçekten en enteresanı. Son araştırmalar*, başka bir kavmin bir anda gelip heykelleri yaptıktan sonra çekip gittiği yönünde. Ancak, bu da anlamsız. Burada da muamma tercihimi kullanıyorum.
Ancak sanmayın ki bu sorular içinde kayboldum, ne yapacağımı bilemez şekilde Pasifik kenarında öylece ufka bakakaldım. Hiç de değil. Pasifik halk ezgileri eşliğinde bol malzemeli Latin Amerika çiğböreği empanadas'ımı yedim, surf yapan yöre gençliğini izledim, bir scooter kiralayıp adayı turladım, vb.
Az sonra kalkacak uçağımla G. Amerika'nın en güneyine, Ushuaia'ya "ineceğim". Ve 4 ay sürecek kuzeye tırmanış başlayacak.





Comodoro Arturo Merino Benítez Havaalanı - Santiago - Şili